Có nhiều lý do khác nhau dẫn đến việc phá thai. Tuy nhiên có thể chia làm hai nhóm chính: bản thân người mẹ muốn chấm dứt một thai kỳ bình thường, hoặc người mẹ được chỉ định chấm dứt thai kỳ vì bị bệnh không thể tiếp tục thai kỳ như: bệnh tim nặng, bệnh lao đang tiến triển, Basedow nặng, ung thư đang điều trị bằng tia xạ hoặc thai nhi bị dị tật bẩm sinh nặng, thai chết trong tử cung.

Là cách phá thai có thể gây nguy hiểm đến tính mạng thai phụ, như phá thai ngoại khoa (hút, nạo, gắp, phá thai bằng kovax) ở các cơ sở tư nhân với điều kiện vô trùng không đảm bảo, không thể cấp cứu kịp thời những tai biến có thể xảy ra. Phá thai to trên 12 tuần tuổi cũng có thể làm tổn thương cổ tử cung hoặc thủng tử cung do xương thai lớn.

Kiểu phá thai khác gây nguy hiểm đến tính mạng nữa là thai phụ tự ý dùng que đưa vào tử cung hoặc đặt vào âm đạo những hóa chất độc hại để gây sẩy thai.

Những tai biến của nạo phá thai có khá nhiều, nếu không tính những tai biến do nạo phá thai phạm pháp có thể dẫn đến chết người, thì những phương pháp nạo phá thai tại các cơ sở y tế có thể gặp một số tai biến: chảy máu; nhiễm trùng tử cung và phần phụ; sót nhau, sót thai; thủng tử cung; có thể bị choáng do đau trong quá trình phá thai; tai biến do thuốc tê, thuốc mê dùng trong quá trình nạo phá thai.

Các thống kê cho thấy nạo phá thai là nguyên nhân của 5% số ca tử vong ở sản phụ.

Tai biến thường gặp nhất sau nạo phá thai là sót nhau. Sản phụ cũng có thể bị nhiễm trùng tử cung, phần phụ, đây là nguyên nhân của bệnh vô sinh sau này. Dính buồng tử cung rất dễ xảy ra sau phá thai dẫn đến vô sinh và vô kinh về sau. Ngoài ra, chấn thương cổ tử cung cũng là nguyên nhân của sẩy thai và đẻ non trong những lần mang thai kế tiếp.

Biến chứng tâm thần và tâm lý cũng có thể xảy ra sau nạo phá thai vì bệnh nhân thường có cảm giác tội lỗi sau phá thai.

Ở nhiều cơ sở, tỉ lệ sót nhau sau nạo hút thai vẫn còn tới 5%. Tai biến do nạo hút thai dẫn đến tử vong mẹ là 5%, trong đó do chảy máu: 40%, nhiễm trùng: 20%, số còn lại do thủng tử cung hay nhiễm độc do những hóa chất được sử dụng gây sẩy thai.

Mặc dù có nhiều tai biến xảy ra, mỗi năm tại TP.HCM vẫn có khoảng 150.000 người thực hiện các thủ thuật nạo phá thai. Trước đây có những người phá thai đến lần thứ mười.

Vài năm gần đây, nhờ chương trình tư vấn trước lúc làm thủ thuật và khi thực hiện, bệnh nhân phải ký cam kết trong đó ghi rõ các tai biến có thể xảy ra nên số người phá thai lặp lại có giảm, cao nhất khoảng 3-4 lần.

TS.BS LÊ THỊ THU HÀ (Bệnh viện Từ Dũ TP.HCM)