“Lần cuối cùng bạn có một cuộc nói chuyện tuyệt vời là khi nào?”

Câu hỏi này xuất phát từ nhà tư tưởng thi sĩ John O’Donohue, Ireland. Bất kỳ ai cũng có thể có một cuộc đối thoại. Nó chỉ là một cuộc nói chuyện giữa hai người với nhau. Nhưng một cuộc đối thoại tuyệt vời là gì? Ông đặt ra câu hỏi này trên chương trình truyền hình nổi tiếng ‘On Being’. Ông tiếp tục mô tả về cuộc nói chuyện đó như sau:

“Lần cuối cùng bạn có một cuộc đối thoại tuyệt vời là khi nào? Một cuộc nói chuyện mà bạn nghe thấy chính mình nói những điều mà bạn không nghĩ là mình biết. Cuộc đối thoại mà bạn đón nhận những lời từ người khác và nó lưu lại trong bạn mà bạn tưởng là nó đã biến đi. Khi mà bạn có một ý tưởng về một sự kiện mà cuộc đối thoại mang cả hai đến một nơi khác. Bạn đã có một cuộc nói chuyện mà sau đó để lại âm vang du dương trong tâm trí bạn nhiều tuần lễ chưa? Tôi đã có những lần như vậy, thật tuyệt vời. Ta có thể cảm thấy thoải mái, nó như thức ăn, nước uống bồi dưỡng cho tâm hồn”.

Bạn đã bao giờ có cuộc đối thoại như vậy chưa? Một số người nghĩ rằng có những cuộc đối thoại có thể thay đổi thế giới. Nhưng thế giới tự nó cũng thay đổi. Người ta ngày càng ít dành thời gian nói chuyện với nhau hơn là dành thời gian để sử dụng những phương tiện giao tiếp kỹ thuật cao. Và điều này đã ảnh hưởng đến những cuộc đối thoại. Những cuộc nói chuyện diện đối diện còn quan trọng không? Có những phương cách nào để làm điều đó?

Đối thoại là nói chuyện với người khác. Là một cuộc trao đổi ý tưởng. Bằng cách thế đó, nó sáng tạo ra những ý tưởng mới. Như John O’Dohue nói, nó mang con người cùng nhau đến một vùng đất mới. Một nhà văn khác, Thomas Zeldin, mô tả một cuộc nói chuyện như thế này:

“Đối thoại là cuộc gặp gỡ giữa những tâm hồn có những kỷ niệm và những thói quen khác nhau. Khi những tâm hồn gặp nhau, họ không chỉ trao đổi những sự kiện. Họ thay đổi và làm mới nhau. Họ nhìn ra những ý nghĩa khác nhau và hướng tới những suy nghĩ mới”.

Trước đây, không có truyền hình, trò chơi điện tử hay điện thoại di động. Người ta dành thì giờ để nói chuyện với người khác. Trong nhiều nền văn hóa, việc có khả năng đối thoại tốt rất quan trọng. Nó cho thấy người đó có tính thân thiện và thông minh. Nó cũng là dấu hiệu cho thấy họ quan tâm đến người khác và tôn trọng người khác. Và đó cũng là một cách để người ta chia sẻ những ý tưởng - và cùng nhau sáng tạo ra những ý tưởng mới.

Nhưng nền kỹ thuật cao đã thay đổi cách con người đối thoại với nhau. Về một mặt nào đó, mạng lưới internet đã giúp cho người ta liên lạc với nhau nhiều hơn. Mọi người có thể rất dễ dàng nói chuyện với nhau khắp nơi trên thế giới! Và càng ngày người ta càng sử dụng điện thoại di động để liên lạc với nhau nhiều hơn. Họ thường nhắn tin cho nhau thay vì nói chuyện với nhau. Vì nó dễ dàng và nhanh chóng hơn.

Nhưng phương pháp dễ dàng và nhanh chóng này ảnh hưởng đến khả năng suy nghĩ về các vấn đề một cách phức tạp và sâu xa của con người. Thay vì thế, họ cảm thấy cần chia sẻ nhiều điều một cách mau lẹ, chỉ vì họ có thể làm điều đó. Sherry Turkle một chuyên gia về kỹ thuật và thông tin, giải thích trong một buổi tọa đàm TED như sau:

“Chúng ta dùng kỹ thuật để khẳng định chính mình. Chúng ta chia sẻ những tư tưởng và suy nghĩ khi có nó. Trước đây ta thường nghĩ: “Tôi có một ý tưởng; tôi muốn gọi điện”. Bây giờ phản ứng trước tiên là: “Tôi có một ý tưởng; tôi cần nhắn tin”.

Nhưng truyền thông của tin nhắn thì không có cùng một kết quả như một cuộc đối thoại tốt đẹp. John O’Donohue cũng nói về việc ngày nay người ta đã đánh mất khả năng giao tiếp như sau:

“Tôi nghĩ chúng ta đã không thực hành đủ, vì thế phải cần làm nhiều hơn. Và đó là một vấn đề phải tập trung thật sự, cần cố gắng tập trung. Nếu bạn hiểu tầm quan trọng của toàn bộ tinh thần – thể xác và tính cách, tâm trí và sức khỏe – của một tình bạn thật sự là gì, bạn sẽ dành thì giờ cho những cuộc chuyện trò đó”.

Khi chúng ta ít đối thoại, chúng ta sẽ đánh mất tương quan quan trọng này với mọi người. Chúng ta không hiểu được sự phức tạp của cá nhân người khác. Và chúng ta không cảm nhận được những tình cảm ủng hộ mình. Chúng ta cũng đánh mất cơ hội cảm nhận được những suy nghĩ mới mẻ. Đây là phần quan trọng trong tính sáng tạo của con người.

Đối thoại có thể thay đổi thế giới! Tuy nhiên, nhiều người chưa bao giờ học cách làm sao để có một cuộc đối thoại tốt đẹp. Nói chuyện với người khác cũng có thể làm cho họ căng thẳng hoặc sợ hãi. Họ có thể không biết nói gì hoặc không biết phải cư xử ra sao. Celleste Headlee là một người chuyên phỏng vấn trên truyền thanh, công việc của cô là nói chuyện với mọi người. Cô đã có một bài trong buổi tọa đàm TED ‘Mười cách để có một cuộc đối thoại tốt đẹp hơn’. Đây là những đề nghị của cô:

Hiện hữu. Tập trung vào người đối diện mà đạn đang tiếp xúc trong hiện tại. Nếu bạn đang nghĩ về những điều gì khác, hãy bỏ chúng qua một bên. Bạn có thể suy nghĩ về chúng sau đó.

Chú tâm vào những cuộc đối thoại mà ta có, bạn sẽ học được nhiều điều. Lắng nghe một cách thấu hiểu. Mỗi người đều có những kinh nghiệm riêng. Mỗi người đều có cách nhìn thế giới khác nhau. Hãy mở lòng ra để học được từ người khác khi bạn đối thoại.

Khi nói chuyện, bạn cố gắng đừng nói hàng loạt, không ngưng nghỉ. Và cố gắng đừng nói quá chi tiết, tỉ mỉ một vấn đề. Người ta sẽ không thể nhớ hết chính xác giờ giấc, ngày tháng, tên tuổi. Thay vào đó, hãy chia sẻ cho họ những ý tưởng, suy nghĩ của bạn.

Cuối cùng, hãy trở nên thú vị đối với người khác. Nếu bạn thật sự thích thú học ở người khác bạn sẽ làm được. Và bạn cũng sẽ  học được ở chính bản thân mình nữa!

Hãy theo những lời khuyên này mà thực hành. Một cuộc đối thoại tốt đẹp đáng giá để ta làm theo. Đôi khi người ta không đủ thời gian để nói chuyện và lắng nghe người khác. Họ đánh mất cơ hội hiểu biết lẫn nhau và biết rõ về thế giới. Nó giống như người ta sống với nhau nhưng sống trong bóng tối. Nhiều người nghĩ rằng thế giới này sẽ tốt đẹp hơn nếu người ta biết đối thoại với nhau nhiều hơn. Thomas Zeldin là một trong số họ, trong cuốn sách “Đối thoại có thể thay đổi cuộc đời chúng ta” ông viết:

“Tôi nghĩ rằng chúng ta nên đối thoại với nhau để xua đi bóng đêm u tối. Chúng ta có thể dùng đối thoại để tạo sự bình đẳng, để làm cho chính ta can đảm lên, để cởi mở với người lạ, và quan trọng nhất để nhận ra thế giới chúng ta đang hoạt động”.

Bạn có nghĩ rằng đối thoại là quan trọng không? Những lời khuyên ở đây có hữu ích không? Hãy cho chúng tôi biết ý kiến của bạn!

(Having Good Conversations / Spotlightenglish)