Con gà là con vật đứng thứ 10 trong 12 con giáp. Trong con mắt của mọi người, ý nghĩa tượng trưng sâu sắc đối với những con vật trong 12 con giáp là khác nhau. Ví dụ: dung mãnh oai phong như con hổ, chịu thương chịu khó như con trâu, nhanh nhẹn hoạt bát như con khỉ, dung cảm trung thành như con chó… Con gà cũng có những ý nghĩa tượng trưng sâu sắc và độc đáo riêng của nó giống như vậy.

ý nghĩa tượng trưng nổi bật nhất của con gà là sự tin cậy và đúng giờ. Gà trống gáy báo thức là trời đã sáng và nếu phát triển rộng ra, nó tượng trưng cho sự giải thoát khỏi bóng tối để đến với ánh sáng.

Con gà canh đêm để báo thức cho con người có ý nghĩa vô cùng lớn lao. Ngày xưa, công cụ đo thời gian rất đơn giản như đồng hồ nước, đồng hồ cát tuy rằng dựa vào những thứ này có thể biết thời gian, nhưng chúng lại không có chức năng báo thức. Con người chìm trong giấc ngủ khi nghe tiếng gà gáy biết là trời đã sáng, tiếng gà gáy còn như tiếng thôi thúc con người dậy để chuẩn bị cho một ngày làm việc. Người ta thường nói: “ Mặt trời lên thì làm, mặt trời lặn thì nghỉ”, nhưng thời tiết cũng thất thường không phải hôm nào cũng có mặt trời. Ngày tiết trời mưa gió, trời u ám khó nhìn thấy mặt trời để định thời gian, nhưng con gà không quản mùa hạ, mùa đông, trời mưa, trời gió đều không mệt mỏi luôn đúng thời điểm rạng sáng là cất tiếng gáy báo cho con người biết mà thức dậy. Vậy có thể nói chính nhờ tiếng gà gáy báo thức lúc bình minh, con người trong nhân gian mới bắt đầu nhóm lửa để bắt đầu cuộc sống cho một ngày mới.

Ý nghĩa đặc trưng thứ hai của con gà là bình dị và mềm yếu:Con gà trong cuộc sống ngày thường có thể thấy ở khắp nơi. Gà có khả năng sinh đẻ lớn, tỷ lệ sống cao, môi trường sống không đòi hỏi điều kiện đặc biệt gì, chỗ nào cũng có thể sống được. Tục ngữ có câu “của hiếm thì đắt”, động vật cũng như vậy, chẳng hạn như gấu trúc vì quá ít nên trở thành quý hiếm. Một số loài động vật không phải là quốc bảo, nhưng vì có nguy cơ tuyệt chủng nên phải cấm săn bắt và trở thành loại động vật được bảo hộ. Con gà không được hưởng sự đãi ngộ này vì đối với con người, con gà đang quá nhiều nên bị người ta coi thường.

Con gà suốt cả ngày bận rộn đi khắp nơi để bới tìm cái ăn, mặc dù rất cần cù, siêng năng, nhưng cuộc sống chẳng mấy dễ chịu. Đặc tính này của con gà được người ta đem ví vận mệnh của những người long đong, lận đận, gọi là “mệnh gà bới”. Những người có vận mệnh này thường phải bôn ba vất vả và giống như con gà bới suốt ngày, nhưng cuối cùng cũng chỉ đủ ăn, không được hưởng cuộc sống vinh hoa phú quý.

Tiền thân của loài gà là loại chim biết bay, nhưng do sự tiến hóa nên năng lực bay giảm đi để thích hợp với môi trường sống. Ở trên mặt đất, con gà không chạy nhảy linh hoạt như một số loài khác nên gà là một loài động vật bình dị, mềm yếu và đại chúng hóa.

Ý nghĩa tượng trưng thứ ba của con gà là trừ ma, trừ tà và sự linh thiêng: Trong truyền thuyết dân gian, ma quỷ rất sợ tiếng gà gáy bời vì ma quỷ hoạt động về đêm mà tiếng gà gáy là báo trời sắp sáng thì ma quỷ chẳng có chỗ dung thân. Sự mê tín này có từ rất lâu. Một số dân tộc ở Trung Quốc thường dán tranh con gà trước cửa vì người ta quan niệm rằng trước cửadán tranh con gà thì ma quỷ không dám vào. Sự mê tín này vẫn còn đến tận ngày nay: ở nhiều nơi, người lớn vẫn thường khuyên trẻ nhỏ nếu buổi tối gặp ma chỉ cần giả tiếng gà gáy là ma quỷ sợ hãi chạy mất.

Ở một số dân tộc, tục giết gà trừ tà ma là một loại ma thuật và cũng là một loại mê tín. Ngay từ thời nhà Tần d0a4 có các hoạt động dùng gà và máu gà để trừ tà ma vì người xưa cho rằng gà và máu gà có tác dụng trừ ma quỷ, trừ được tai họa.

Thời cổ đại, con người coi trọng việc tế lễ, và dùng nhiều loài vật để tế thần linh và gà là một trong những số đó, dùng gà tế lễ tổ tông cho đến ngày nay vẫn được lưu hành ở khu vực Châu Á.

Ý nghĩa đặc trưng thứ tư của con gà là dũng cảm, ngoan cường: Tuy là loại mềm yếu và bình dị, nhưng con gà cũng là biểu tượng  của sự dũng cảm, ngoan cường trong chiến đấu. Về mặt ý nghĩa này, sự dũng cảm, ngoan cường biểu hiện ở những chú gà trống và nhất là gà chọi. Gà trống hay đá nhau, hai chú gà trống gặp nhau là xảy ra một trận kịch chiến để giành địa bàn, giành gà mái và tranh ăn.

Từ trước Công nguyên đã có một câu chuyện như sau: Một vị tướng Hy Lạp dẫn quân đi đánh Ba Tư. Trên đường hành quân, vị tướng bỗng nhìn thấy hai chú gà trống đang đánh nhau kịch liệt, sự dung cảm và ý chí quyết chiến quyết thắng của hai chú gà trống đã làm cho vị tướng động lòng. Vị tướng nghĩ rằng nếu các binh sĩ trong chiến đấu đều dũng cảm và quyết chiến như những chú gà trống kia thì cuộc chiến sẽ nhất định thắng lợi, thế là vị tướng hạ lệnh cho đội quân ngừng lại để cho binh sĩ xem hai chú gà trống đá nhau. Quả nhiên, sự dũng cảm, ngoan cường của hai chú gà trống đã khích lệ được tinh thần binh sĩ và trận đó binh sĩ Hy Lạp đã chiến đấu rất dũng cảm, đánh bại được quân Ba Tư.

Để kỷ niệm chiến thắng lừng lẫy này, vua Hy Lạp quyết định mỗi năm tổ chức một ngày hội đấu gà tại Athens rồi sau đó hoạt động đấu gà lan rộng khắp nước Hy Lạp rồi lan sang các nước khu vựa Địa Trung Hải, đến cả La Mã và nhiều quốc gia khác. Trận chiến thắng này của quân đội Hy Lạp chứng minh rằng “hai bên đánh nhau, bên nào có dũng khí thì bên đó sẽ thắng”, nhưng dũng khí này bắt nguồn từ cuộc đấu gà nên có thể nói con gà không phải lúc nào cũng mềm yêu.

Tóm lại, con gà có ý nghĩa đặc trưng độc đáo riêng của nó và người ta suy diễn đặc tính động vật của con ag2 cũng giống như ý nghĩa đặc trưng của các loài động vật khác trong 12 con giáp, có khen cũng có chê, nhưng phần nào đó cũng nói lên mối quan hệ khắng khít giữa con người và động vật.

Nguyễn Thiêm